Als ziekenhuizen de veiligheidsprotocollen consequent naleven, als de cultuur op elke ziekenhuisafdeling opener wordt en als patiënten beter betrokken worden bij hun behandeling, dan kan het aantal medische fouten verder omlaag. Dat zegt patiëntenfederatie NPCF in reactie op het rapport dat onderzoeksinstituut Nivel vandaag bekend maakt. Daaruit blijkt dat Nederlandse ziekenhuizen de laatste vier jaar aanzienlijk veiliger zijn geworden. “Goed nieuws,” vindt NPCF-directeur Wilna Wind. “Goed voor het vertrouwen van patiënten, goed dat deze aanpak werkt. En nu moeten we door op deze lijn.”
Dubbele gevoelens
De uitkomsten van het onderzoek laten zien dat het aantal vermijdbare schade- en sterfgevallen voor het eerst daalt. “Dat is natuurlijk positief. Daar zijn we blij mee.” zegt Wilna Wind. “Ziekenhuizen, artsen en verpleegkundigen hebben hard gewerkt om de cijfers naar beneden te krijgen. Toch roept het nieuws dubbele gevoelens op. We praten vandaag over aantallen, maar laten we niet vergeten dat het om mensen gaat wiens leven getekend is. 970 vermijdbare sterfgevallen, 26.500 mensen liepen vermijdbare schade op. Dat moet ons allemaal motiveren om hier de volgende keer te staan met weer betere cijfers.” Patiëntenfederatie NPCF pleit ervoor dat het onderzoek wordt voortgezet, zodat vermijdbare schade en sterfte op deze manier zichtbaar blijven.
Verschillen zichtbaar maken
Verdere verbetering is mogelijk. Uit het onderzoek blijkt dat er tussen afdelingen onderling soms grote verschillen bestaan als het gaat om de veiligheid van patiënten. “Er zijn al veel mooie voorbeelden van instrumenten en veiligheidssystemen die echt leiden tot minder fouten,” zegt Wilna Wind. “Dan moeten die ook consequent worden toegepast. Dat gebeurt nog niet op alle ziekenhuisafdelingen even goed. Als patiënt heb je daar geen idee van. Wij vinden dat er openheid over moet komen. Ziekenhuizen moeten laten zien hoe ze presteren en wat ze doen om de veiligheid van hun patiënten te waarborgen. Op het moment dat die informatie openbaar wordt, kunnen ziekenhuizen van elkaar leren en zien patiënten waar de verschillen zitten.”
Verbeteringen
Verbeteringen zijn ook te behalen tijdens en rondom operaties, medicijnen zoals antistolling, en het betrekken van patiënten bij hun behandeling. “Mensen melden nog bijna dagelijks bij onze Zorglijn dat deze zaken niet altijd goed gaan,” zegt Wilna Wind. “‘Op het doosje medicijnen dat naast het bed van mijn vader lag, zag ik toevallig de verkeerde naam staan, meldde iemand. Dat soort meldingen moeten we heel serieus nemen. Dat zijn onnodige fouten, soms met grote gevolgen. Patiënten kunnen er vaak een belangrijke rol in spelen om dit soort fouten te voorkomen. Dan moeten ze door de dokter of de verpleegkundige wel betrokken worden.”
Fouten bespreken
Patiëntenfederatie NPCF vindt dat ziekenhuisbestuurders moeten zorgen dat veiligheid en veiligheidscultuur een topprioriteit is. Wilna Wind: “De onderzoekers geven op de ‘veiligheidsladder’ aan dat nog niet de helft van de ziekenhuizen een proactief veiligheidsbeleid heeft. Daar valt nog winst te halen. Fouten mogen niet verzwegen en verhuld worden. Er moeten juist lessen uit getrokken worden. Elk ziekenhuis moet openstaan voor de ervaring van de patiënt, zowel om fouten te voorkomen als wanneer er een fout is gemaakt. Want ook de patiënt hoort en ziet van alles en daar kunnen zorgverleners vaak hun voordeel mee doen.”
NPCF vraagt aandacht voor veiligheid in 2014
Patiëntenfederatie NPCF gaat het onderwerp veiligheid gedurende heel 2014 op verschillende manieren onder de aandacht brengen. Op die manier wil de NPCF zorgen dat de focus scherp blijft op veiligheid en dat patiënten en professionals de verbeterpunten in het oog houden. Alles om mensen die zorg verlenen of krijgen, te wijzen op de rol die ze kunnen spelen om de veiligheid van zorg te verbeteren.”
> Zie ook het dossier Patiëntveiligheid/Mijnzorgveilig.nl
Bron: Patiëntenfederatie NPCF