Voor enkele tienduizenden mensen met dagbesteding en begeleiding stijgt de eigen bijdrage in 2016 fors. Zij zijn overgeleverd aan de willekeur van hun gemeente want de verschillen tussen gemeenten zijn enorm. In sommige plaatsen stijgt de eigen bijdrage met meer dan 500 euro per maand ten opzichte van 2015. Zorginstellingen verwachten dat veel mensen hierdoor afzien van noodzakelijke zorg.
De eigen bijdrage voor zorg en ondersteuning is in 2015 voor veel mensen al flink gestegen, vaak met wel 50%. Per 1 januari 2016 gaat deze bijdrage nog verder omhoog doordat veel gemeenten hogere tarieven gaan hanteren. Het treft mensen die dagbesteding en begeleiding hebben en voor wie het overgangsrecht afloopt. Het zwaarst getroffen zijn mensen met modale inkomens. Zij gaan er al snel tussen de 150 en 500 euro per maand op achteruit.
Lokale willekeur
Hoe zwaar iemand financieel getroffen wordt, hangt af van de gemeente. Want de gemeenten hebben veel beleidsvrijheid bij het vaststellen van het tarief voor de eigen bijdrage. De willekeur in gemeentelijk beleid leidt tot grote verschillen. De vergelijking tussen twee gemeenten in Noord-Holland toont dit aan:
‘Een man met een inkomen net boven modaal heeft een beroerte gehad. Zijn vrouw werkt part-time in de zorg; ze hebben een hypotheek. De man gaat 4 dagdelen naar een afasiecentrum. Op het moment betaalt hij daarvoor 150 euro per vier weken. Als hij in Alkmaar woont, betaalt hij vanaf 1 januari 2016 227 euro. Woont hij in de regio Zaanstreek-Waterland, waaronder bijvoorbeeld de gemeenten Zaanstad en Purmerend vallen, dan betaalt hij volgend jaar 720 euro, een stijging van 570 euro per vier weken!’
Overigens: na het zien van dit artikel heeft de verantwoordelijke wethouder van de gemeente Zaanstad laten weten dat het beleid voor 2016 wordt bijgesteld. Dat zal leiden tot lagere tarieven, zegt hij.
Afzien van zorg
Mensen met een beperking hebben vaak al jaren met oplopende kosten voor zorg en ondersteuning te maken. Een nieuwe stijging van de eigen bijdragen kan ertoe leiden dat mensen afzien van zorg met alle gevolgen en risico’s van dien. Dat wordt ook bevestigd door Heliomare, aanbieder van onder meer dagbesteding, begeleiding en revalidatie.
“Een stijging van enkele honderden euro’s eigen bijdrage per maand is voor iemand met een modaal inkomen niet op te brengen,” zegt Jeroen Kelders, locatieverantwoordelijke van Heliomare. “Daarbij komt dat mensen die nu hersenletsel oplopen direct geconfronteerd worden met enorm hoge eigen bijdragen, soms even hoog als de volledige kosten van de zorg. Daarmee wordt de stap om bijvoorbeeld naar een afasiecentrum te gaan onmogelijk gemaakt.”
Mensen weten nog nergens van
Enkele tienduizenden mensen krijgen in 2016 met deze forse stijging van de eigen bijdrage te maken. De meesten zijn hier nog niet over geïnformeerd door hun gemeente. Het CAK start vanaf volgende week met een voorlichtingscampagne om iedereen te informeren over een mogelijke hogere bijdrage. Het is van groot belang dat ook gemeenten de financiële consequenties tijdig bekendmaken en in samenspraak met de mensen die het betreft, kijken of hun zorg betaalbaar en toegankelijk blijft. Zo niet, dan zal de gemeente met een goede oplossing moeten komen.
Steun van de gemeente
Illya Soffer, directeur van Ieder(in) maakt zich grote zorgen over de stijging van de eigen bijdragen en de verschillen per gemeente. “Het is belangrijk dat al tijdens de keukentafelgesprekken samen met mensen wordt berekend wat hun begeleiding en ondersteuning kost. Wie die de kosten niet volledig zelf kan betalen en geen andere mogelijkheden heeft, moet op steun van de gemeente kunnen rekenen.”
•NOS Journaal Radio 1: Mensen met zorg en dagbesteding gaan veel meer eigen bijdrage betalen (vanaf 38 min.)
•NOS website: Eigen bijdrage voor dagbesteding fors omhoog
•Binnenlands Bestuur: ‘Stel plafond eigen bijdrage Wmo in’
Bron: Ieder(in)