Hoofdartikel zaterdag, 12 november 2011 
Patiënten in het ziekenhuis moeten inzicht krijgen in de kosten die voor de behandeling worden gemaakt. Het kennis nemen van de bedragen helpt de patiënt prijsbewust te worden. Zo ongeveer heeft de minister van Volksgezondheid het gezegd in de Tweede Kamer.
De aankondiging van de maatregel heeft al heel wat teweeg gebracht. Iemand schreef op Twitter: ‘Ik houd op met mijn reuma. Wordt te duur.’ Deze opmerking maakt duidelijk welke kanten er zitten aan de voorgenomen maatregel. Een aspect is: ik kan er niets aan doen dat ik reuma heb; ik ben me maar al te pijnlijk bewust van mijn ziekte; ik moet weten hoeveel de behandelingen kosten en vervolgens moet ik prijsbewuster worden. Minder medicijnen, dan maar?
Een ander aspect grijpt nog dieper in.
Stel dat een man van 92 jaar in het ziekenhuis belandt voor een niet direct levensbedreigende ziekte. Ook die moet zien wat zijn ouderdom/ziekte de samenleving kost. Veel ouderen voelen zich al schuldig aan het feit dat ze nog leven. Ze trekken zich de steeds terugkerende waarschuwing dat de zorg te duur wordt persoonlijk aan. Maar deze mensen kunnen er niets mee, hooguit zeggen: laat mij maar doodgaan; ik ben te duur. Ziedaar de achtergrond van een doodswens tot en met een mogelijk euthanasie-verzoek.
Bejaarde mensen, vooral die zijn opgenomen in instellingen, voelen zich vaak ‘te veel’. Ze verontschuldigen zich bij het personeel ‘dat het zo vreselijk druk heeft’ voor hun verzoekjes om wat aandacht, om een wasbeurt, of om het opschudden van de kussens. Hoe kwetsbaarder een mens en hoe groter (dus) de afhankelijkheid, hoe dreigender het gevoel van tot last te zijn. De gevoelens van schuld omdat ze nog leven, zijn een werkelijkheid in het leven van veel oude en zieke mensen. En er is verband aangetoond tussen de manier waarop mensen zich nog welkom voelen in het leven en de wens tot euthanasie.
Het zich nog welkom weten heeft in de eerste plaats sociale aspecten. Mensen willen meedoen in het familieleven, ze willen ‘nuttig’ zijn en het gevoel hebben dat ze ook voor anderen leven. Als de mogelijkheden tot dat alles minder worden, sluipt de onzekerheid hun leven binnen: ik ben iedereen tot last. De maatregel omtrent de bewustwording van de zorgkosten betekent niet meer en niet minder dan nóg een aanleiding voor het zich schuldig voelen voor het leven en aan de maatschappij.
De maatregel van de minister grijpt in op een veel breder terrein dan het financiële; de maatregel reikt tot aan de gronden van het (willen) bestaan. Er is een probleem met de stijgende kosten in de zorg. Er moeten maatregelen worden genomen, maar niet die zulke gevolgen hebben als de voorgenomen maatregel. Er zijn andere manieren om aan kostenbeheersing te doen, maar de politiek mist de moed om aan de voorwaarden daarvoor te voldoen.
Het is uiterst pijnlijk om te zien hoe een probleem van leven en dood vooral in financiële termen wordt gevoerd. Dat die discussie zo verloopt is mede een uitvloeisel van de omstandigheid dat we in een klimaat leven waarin geld ongeveer het belangrijkste is. Over morele waarden kunnen we het nauwelijks hebben met elkaar; we kunnen elkaar vinden in het financiële. Ziehier een van de ergste vormen van armoede die we in ons land kennen.
Vertel een vriend | Reageer op dit artikel | Aantal reacties 0
Bron: