Het huidige financieringssysteem ten behoeve van de ouderenzorg vanuit de AWBZ komt steeds meer onder druk te staan. Dit wordt onder meer veroorzaakt door demografische ontwikkelingen zoals ontgroening en de stijgende levensverwachting. In haar position paper Alternatieve financiering ouderenzorg, een opmaat naar zorgsparen, geeft het Koninklijk Actuarieel Genootschap (AG) aan dat wanneer geen maatregelen worden genomen, de premie van de ouderenzorg in de AWBZ oploopt van 12,65% in 2013 tot uiteindelijk 27% in 2060. Deze voorzienbare kostenstijging lijkt daarmee, vergeleken met de pensioenproblematiek, een grotere bedreiging voor ons sociale stelsel.
Vrijdagmiddag 21 juni jl. nam prof. dr. Romke van der Veen, voorzitter van de SER-commissie Sociale Zekerheid en Gezondheidszorg, het position paper van het AG over de alternatieve financiering van de AWBZ in ontvangst.
In het regeerakkoord “Bruggen slaan” heeft het Kabinet ingrijpende veranderingen aangekondigd op het gebied van de ouderenzorg. Een groot deel van de door de AWBZ gefinancierde ouderenzorg gaat over naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Daarnaast stijgt de eigen bijdrage en gaan veranderingen gepaard met een beperking van het budget, wat leidt tot inperking van het pakket zorg en verzorging.
Zorgspaarsysteem
Om het niveau van ouderenzorg en het besteedbare inkomen op lange termijn op peil te houden, is een structurele stelselwijziging noodzakelijk om te kunnen anticiperen op de voorzienbare toename van de totale ouderenzorguitgaven. Het AG heeft in haar position paper een model uitgewerkt waarin wordt voorgesteld een zorgspaarsysteem voor de financiering van ouderenzorg te introduceren. Dit zorgspaarsysteem is gebaseerd op een verplicht en collectief kapitaalgedekt stelsel.
Uit de berekeningen van het AG blijkt dat een geleidelijke transitie naar een financieringssysteem op kapitaaldekkingsbasis initieel leidt tot een premiestijging voor ouderenzorg. Deze initiële stijging komt doordat in de transitieperiode de AWBZ en zorgsparen naast elkaar blijven bestaan, met een geleidelijke verschuiving van AWBZ naar zorgsparen. De premie van aanvankelijk 18% in 2013 daalt tot minder dan 15% in 2060.
Het alternatieve financieringsysteem dat het AG voorstelt is ongevoelig voor demografische ontwikkelingen, omdat in de prijsstelling al rekening is gehouden met toekomstige (stijgende) levensverwachtingen. Het systeem is nog wel gevoelig voor inflatie en rendement. Zo zal bij hogere inflatie dan verwacht de premie in het kapitaaldekkingstelsel ongeveer gelijk blijven, maar zal nog steeds duidelijk lager liggen dan de sterk stijgende premie onder het bestaande omslagstelsel.
Het AG is van mening dat de introductie van een kapitaalgedekt stelsel een oplossingsrichting kan zijn om de financiering van ouderenzorg in de toekomst op een maatschappelijk acceptabele en solidaire wijze vorm te geven.
Bron: Koninklijk Actuarieel Genootschap