Voor een grotere deelname van chronisch zieken aan de arbeidsmarkt zijn extra inspanningen nodig. Niet alleen van de overheid, werkgevers en chronisch zieken zelf, maar ook van zorgaanbieders, zo blijkt uit een compacte kennissynthese van het NIVEL over arbeidsparticipatie door mensen met een chronische ziekte of beperking.
Mensen met een chronische ziekte of beperking werken veel minder dan anderen. Wat hebben zij nodig om ook goed mee te kunnen draaien op de arbeidsmarkt? Is de zorg wel ingesteld op patiënten met betaald werk? Een op de vijf chronisch zieken zonder werk zou graag een betaalde baan hebben. Vanwege hun ziekte of beperking kunnen de meesten niet fulltime werken en het zou makkelijker voor ze worden met flexibele werktijden, werk dicht bij huis, thuis werken, een aangepaste werkplek, een aangepast takenpakket of extra scholing.
De NIVEL-kennissynthese draagt vier voorwaarden aan voor overheid, werkgevers, chronisch zieke werknemers en hun zorgverleners om de arbeidsparticipatie van chronisch zieken te verbeteren: voorkom uitval, zoek samen naar passende oplossingen, stel je actief op, en plan zorgafspraken efficiënt.
Op de agenda
Het beleid van overheid en werkgevers moet er nog meer op zijn gericht uitval uit het arbeidsproces te voorkomen. Werknemers met een chronische ziekte of beperking kunnen samen met hun werkgever oplossingen bespreken die het makkelijker maken het werk vol te houden. Zij kunnen dit zelf aankaarten. Maar ook in de zorg zou het werk van de patiënten op de agenda moeten komen. Logistiek en planning van doktersbezoek, controles en onderzoeken zijn voor mensen met een chronische aandoening of beperking soms lastig te combineren met werken. Poliklinieken zijn nog veel minder ingesteld op werkende patiënten dan bijvoorbeeld de supermarkt met zijn ruime openingstijden.
Normaal
Om meer chronisch zieken aan het werk te krijgen en te houden moeten overheid, werkgevers, chronisch zieken en zorgverleners dus de handen ineen slaan. NIVEL-programmaleider Mieke Rijken: “Ruim een kwart van de Nederlanders heeft een chronische aandoening. Werken met een chronische aandoening moet normaal worden. Veel mensen met een chronische ziekte die nu niet werken, zouden dat wel graag willen. Maar dat gaat natuurlijk niet vanzelf. Veel partijen hebben daar een taak in, maar het is degene met de chronische ziekte of beperking zelf die het beste weet wat hij of zij nodig heeft om mee te kunnen doen op de arbeidsmarkt. Dat moet het uitgangspunt zijn.”