Vrijdag houden de Tweede Kamerleden met zorg in de portefeuille een openbaar rondetafelgesprek over de toekomst van de langdurige zorg. Ook Per Saldo zal aanwezig zijn en stuurde vandaag alvast een brief naar de Tweede Kamer.
Eind april kwam dé brief van staatssecretaris Van Rijn waarin hij de toekomst van de langdurige zorg schetst. De hervormingen en bezuinigingen zijn zo fors dat de Tweede Kamerleden met zorg in de porefeuille (de vaste Kamercommissie VWS) op initiatief van D66 direct besloten met de sector over de plannen te spreken, waaronder Per Saldo. De Kamercommissie wil graag weten wat Per Saldo vindt van de voorstellen van de staatssecretaris. In de brief die Per Saldo vandaag vooruit stuurde staat:
1. Algemeen
Zeggenschap voor de zorgvrager en keuzevrijheid is weer prominent in beeld. Het is een stevig fundament voor de hervormingen. Per Saldo is blij met de erkenning van het belang van pgb in Awbz, Wmo en Zorgverzekeringswet, en het wettelijk verankeren van het pgb. Wel is jammer dat de brief en bijlage weinig concreet zijn. De richting is goed, maar vaak is onduidelijk waar het kabinet naartoe wil. Per Saldo wil graag bijdragen leveren aan de invulling ervan.
2. Verzachtingen regeerakkoord en bezuinigingen 2014
Om de ‘verzachtende’ maatregelen uit het regeerakkoord te betalen, wil het kabinet in 2014 330 miljoen extra bezuinigen. De staatssecretaris heeft aangegeven dat daarom de pgb-tarieven in 2014 omlaag gaan. Als dat gebeurt, vindt Per Saldo dat pgb en zorg in natura evenredig behandeld moeten worden. Als het pgb 10 procent van de totale Awbz beslaat, dan draagt het pgb 10 procent bij aan de bezuiniging. Op een bezuiniging van 330 miljoen is dat 33 miljoen euro; 1,2% van het totale pgb in 2013.
3. De 10-uursmaatregel begeleiding blijft een heikel probleem
Voor de mensen die alleen een indicatie hebben voor begeleiding voor minder dan 10 uur per week is geen verzachting opgenomen in de brief. Zij kunnen niet meer kiezen voor het pgb. Bovendien verliezen de huidige 42.000 budgethouders met deze indicatie eind dit jaar hun pgb. Zij kunnen alleen nog een beroep doen op zorg in natura. Deze maatregel is in strijd met het uitgangspunt van zeggenschap en keuzevrijheid. Onze uitkomsten van de meldactie 10 uursgrens pgb, ik zeg nee, laten zien dat er onvoldoende zorg in natura aanwezig is, waardoor deze mensen verstoken zijn/raken van zorg. De 10-uursregelmaatregel moet snel verzacht worden.
4. Persoonsvolgende bekostiging invoeren
Een voorbeeld van een vage aanduiding in de brief is de aanbeveling om de verschillende modaliteiten van persoonsvolgende bekostiging en de rol van de cliënt daarbij nader te verkennen. Per Saldo wil meewerken aan pilots om nog in deze kabinetsperiode te komen tot invoering van persoonsvolgende financiering.
5. Pgb onder voorwaarden
Het recht op pgb wordt erkend en wettelijk verankerd, maar onder voorwaarden. Bij de punten die het kabinet noemt, plaatsen we enkele aanvullingen en kanttekeningen:
Solide pgb en gelijkwaardige keuze zijn onze voorwaarden
Per Saldo wil met kracht het solide pgb als voorwaarde voor het pgb aangemerkt zien (zie bijlage). Essentieel voor Per Saldo is de gelijkwaardige keuze. Zorg in natura moet ingezet worden als het pgb geen toegevoegde waarde heeft. Dus niet de regel dat een pgb pas in beeld komt, als natura niet kan leveren. Dit geldt ook voor de Wmo, Jeugdwet en Zorgverzekeringswet. Ook dienen de pgb-tarieven toereikend te zijn zodat er echt gekozen kan worden.
Regie niet verengen tot één persoon
De persoon moet in staat zijn de regie over zijn ondersteuning en zorg te voeren. Dat is te smal. Het persoonlijk netwerk dient hierbij nadrukkelijk genoemd te worden, zoals ouders, partners, kinderen en overige vertegenwoordigers.
Aanzuigende werking tegengaan van bemiddelingsbureaus en aanbieders
Te veel bemiddelingsbureaus regelen voor hun klanten de zorg op voorwaarde dat ze een pgb nemen. Dat speelt ook bij reguliere aanbieders, die hun maximum aan zorg in natura hebben bereikt. Niet het zelf willen en kunnen regelen van zorg bepaalt de keuze voor het pgb, maar het kunnen krijgen van zorg. Er moeten daarom alternatieve keuzes voor het pgb komen.
Aanzuigende werking tegengaan van mensen die voor geld gaan
Mantelzorgers die zich via een pgb laten uitbetalen en dat alleen doen voor het financieel gewin, kunnen worden geweerd via een indicatie en toegangsgesprek door het zorgkantoor/gemeente.
Pgb zorgt voor goede kwaliteit
Uiteraard is goede kwaliteit van belang. We benadrukken nog maar eens dat onderzoek steeds weer aantoont dat de mensen met een pgb hun zorg van hogere en betere kwaliteit vinden.
Bij kwaliteit hoort het waarborgen van zorg die aansluit op de individuele vraag. De indicatie moet vanuit de individuele hulpvraag worden gesteld en het budget moet daarop aansluiten. Uitgaan van het budget voor instellingszorg kan de zorg thuis ernstig ondermijnen.
Ondersteuning en zorg is goedkoper met pgb
Op individueel niveau is het pgb-tarief tot 65 procent van het zorg in natura budget. Door de aanzuigende werking aan te pakken, blijft dit effect macro ook aanwezig.
Bruto-pgb is duurder
Per Saldo plaatst kanttekeningen bij het invoeren van het bruto-pgb per 2014. Het kabinet kiest voor een duurder systeem. Het bruto-pgb zorgt voor minder inkomsten door de niet te innen eigen bijdragen van mensen, incasso kosten, extra uitgaven voor de CAK-organisatie en door bureaucratie, zoals het iedere vier weken moeten betalen van een acceptgiro. Ook verdwijnt de prikkel van het netto-pgb om niet meer uit te geven dan nodig is.
Bovendien wordt de eigen bijdrage voor mensen met een pgb vooraf vastgesteld op grond van de indicatie en niet achteraf op grond van de ingekochte zorg Daardoor is het bruto-pgb niet gelijk aan zorg in natura. Wij dringen aan op heroverweging van het bruto-pgb als onderdeel van de invoering van de persoonsvolgende financiering in de in natura zorg. De eenvoudige en meer opleverende netto-pgb benadering kan dan ook in de persoonsvolgende budget financiering worden ingevoerd.
Fraude bestendig pgb en trekkingsrecht per 2014
Door betere en persoonlijke controle aan de toegang is veel fraude tegen te gaan. De invoering van een centraal trekkingsrecht maakt het mogelijk om vooraf misbruik te voorkomen. Het kabinet wilde in het regeerakkoord invoering per 2014, maar laat dat weg in haar brief van 25 april. Dat is verbazingwekkend omdat de fraudeaanpak hoog in het vaandel staat. Per Saldo dringt er op aan om het centraal trekkingsrecht per 2014 in te voeren en daarvoor gebruik te maken van het trekkingsrechtmodel dat zij samen met de SVB nu ontwikkelt. Dit model is bovendien ook geschikt om door gemeenten gebruikt te worden.
6. Pgb in de zorgverzekeringswet
Het kabinet wil de mogelijkheid van een pgb in de Zorgverzekeringswet (Zvw) verkennen. Het kabinet beperkt dit tot mensen die nu een pgb verpleging hebben. Per Saldo ziet graag een pgb in de Zvw voor de geheel nieuwe aanspraak thuisverpleging en ggz-begeleiding.
Voer een pgb voor medisch specialistische verpleging (MSVT) thuis in
De medisch specialistische verpleging thuis (MSVT) is in 2009 overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet (Zvw), maar voor jongeren tot 18 jaar die toezicht nodig hebben, is dat ieder jaar uitgesteld en tijdelijk in de Awbz gehouden. Of dat volgend jaar ook zo is, is niet bekend. Opnieuw verlengen ligt voor de hand omdat het aanbod in de Zvw niet passend is. Met een pgb kan de zorg thuis goed georganiseerd worden. Directe invoering van een pgb in de Zvw is bittere noodzaak. Niet alleen voor deze jongeren, ook voor de anderen met MSVT in de Zvw.
7. Wmo-compensatieplicht herijken
De compensatieplicht in de Wmo wordt herijkt, maar wat die herijking exact inhoudt wordt niet duidelijk, net als hoe zich dit verhoudt tot de huidige Wmo jurisprudentie op dat punt.
8. Inhuur van ouders, partners en familie
Het kabinet wil bezien of gemeenten mogen besluiten of en onder welke voorwaarden een pgb kan worden geweigerd als alleen naasten worden ingehuurd. Per Saldo gaat er vanuit dat een algemeen verbod op pgb bij inhuren van naasten niet aan de orde is. Wel kan Per Saldo zich voorstellen dat overbelaste mantelzorgers zich niet uit het pgb zouden mogen betalen. Het kabinet moet bij de overdracht naar gemeenten hierover wel een standpunt innemen. Per Saldo wil graag bij de besluitvorming hierover betrokken zijn.
9. Minder invloed van aanbieders op indicatie
Tot slot vindt Per Saldo het een goede zaak dat de invloed van aanbieders op het indicatieproces vermindert. Dit biedt de gelegenheid om bij de indicatie het pgb als volwaardig alternatief voor zorg in natura te presenteren. Dit geldt ook voor de Wmo.
Bron: Per Saldo