Ziekte sneller onder controle dan door behandeling volgens huidige richtlijnen. Patiënten bij wie de diagnose reumatoïde artritis wordt vastgesteld, zijn het beste af met een combinatie van medicijnen.
Op dit moment is het bij veel reumatologen nog gebruikelijk de behandeling te starten met één geneesmiddel: methotrexaat. In een studie waarbij combinatietherapie werd vergeleken met methotrexaat, blijkt dat bij tweemaal zoveel mensen de ziekte na drie maanden onder controle is.
Arts in opleiding Pascal de Jong heeft zijn bevindingen onlangs gepubliceerd in het internationale vaktijdschrift Annals of Rheumatic Diseases.
Reumatoïde artritis is een auto-immuun ziekte waarbij het afweersysteem zich keert tegen het eigen lichaam, in dit geval tegen de gewrichten. De ziekte kan op alle leeftijden ontstaan, maar meestal openbaart ze zich op middelbare leeftijd, waarbij vrouwen vaker zijn aangedaan dan mannen. Ongeveer één op de tien Nederlanders heeft een bepaalde vorm van reuma, per jaar wordt bij 16.000 mensen reumatoïde artritis vastgesteld.
De eerste klap is een daalder waard, daar zijn reumatologen in Europa het al lang over eens. Om de ontstekingen in de gewrichten, en de daarmee gepaard gaande botaantasting met vergroeiingen en functieverlies te beperken, moeten de ontstekingen na de diagnose zo snel mogelijk worden afgeremd. Hierdoor wordt het bot minder aangetast en kan de achteruitgang van het functioneren in het dagelijks leven worden tegengegaan. Maar hoe je die harde klap het beste uitdeelt, daarover was nog onduidelijkheid.
,,Nu wordt de behandeling gestart met het middel methotrexaat,’’ legt De Jong uit. ,,Maar bij veel patiënten bleek die klap niet hard genoeg. De ziekte kwam niet snel genoeg onder controle. We zijn gaan kijken of het goed was om methotrexaat te combineren met andere geneesmiddelen. Dat bleek inderdaad het geval: bij tweemaal zoveel mensen was de ziekte na drie maanden onder controle. Ze hadden minder functieverlies. Zonder dat er noemenswaardig meer bijwerkingen waren.’’
Nadeel van de combinatietherapie is dat een grote hoeveelheid pillen moet worden geslikt, ongeveer acht tabletten per dag. Niet iedere patiënt wil hier zonder meer aan beginnen, zeker omdat het vaak patiënten zijn die nog nooit medicijnen hebben geslikt. Daar kan een tweede studie van De Jong zijn nut bewijzen. Omdat het zes weken duurt voordat methotrexaat, maar ook de combinatietherapie gaat werken, geven reumatologen altijd de snelwerkende ontstekingsremmer prednison ter overbrugging.
,,We hebben nu ontdekt dat de remming van de ziekteactiviteit door prednison met grote waarschijnlijkheid kan voorspellen of patiënten met een adequate behandeling (methotrexaat dan wel combinatietherapie) zijn gestart. Biedt prednison na twee weken soelaas, dan kan de behandeling worden gecontinueerd. Patiënten kunnen hun behandeling met methotrexaat beginnen, en als de prednison niet blijkt te werken, overstappen op combinatietherapie.’’
Op dit moment loopt een onderzoek naar de kosteneffectiviteit van de combinatietherapie. ,,Meer pillen slikken kost meer geld. Maar de aanname is dat combinatietherapie op den duur goedkoper zal blijken te zijn. Als de ziekteactiviteit op zeker moment afwezig is, kun je medicatie wellicht gaan afbouwen. Maar ook de kosten (o.a. artsenbezoeken en werkverzuim) die je bespaart omdat je minder functieverlies hebt, tellen mee.’’
bron: Erasmus MC bewerkt Redactie Medicalfacts/ Anke