De laatste maanden krijgen wij steeds meer nieuwe leden die jonger zijn dan de gemiddelde leeftijd van onze bestaande leden. Veel van die jonge(re) leden zijn in de leeftijd dat zij een kinderwens hebben of hebben gehad. Daarom lijkt het nu een goed moment om eens aandacht te besteden aan reuma en zwangerschap en/of jonge kinderen. Heeft u als lezer suggesties voor de redactie, laat het dan ons weten via ons e-mailadres.
Ook als u reumatische aandoening heeft, kunt u zwanger worden. U dient dan wel rekening te houden met een aantal zaken.
Vruchtbaarheid en reuma
De meeste reumatische aandoeningen maken u niet minder vruchtbaar.
Bepaalde medicijnen doen dat wel. Denk bijvoorbeeld aan een hoge dosis prednison of azathioprine.
Bespreek daarom altijd met uw huisarts als u zwanger wilt worden.
De zwangerschap
Zwangere vrouwen zijn vaak moe en kunnen last hebben van lichamelijke ongemakken. Het is ook mogelijk dat uw reumatische klachten verminderen door een verandering inuw hormoonhuishouding. Sommige medicijnen kunt u beter niet gebruiken tijdens uw zwangerschap.
Risico’s bij bevallen
De meeste vrouwen met een reumatische aandoening kunnen bevallen zonder complicaties. Vrouwen met een systeemziekte krijgen vaak wel een medische indicatie. Heeft u gewrichtsschade aan bijvoorbeeld uw heupen, bekken of wervelkolom? Dat kan problemen geven bij de bevalling. Vrouwen met reumatoïde artritis (RA) of de ziekte van Bechterew kunnen hier last van hebben. Sommige vormen van reuma, bijvoorbeeld lupus erythemathodes (SLE), zorgen voor een hoger risico op een vroegtijdige bevalling. Dit geldt ook wanneer u het syndroom van Sjögren heeft en anti-SS-A en/of anti-SS-B in uw bloed heeft. Wanneer u tijdens uw zwangerschap nog klassieke ontstekingsremmers (DMARD’s) gebruikt heeft is het ook nodig dat u in het ziekenhuis bevalt.
Na de bevalling
Na een bevalling of een keizersnede duurt vaak lang voordat het lichaam hersteld is. Vrouwen met reuma hebben hiervoor vaak meer tijd nodig dan vrouwen zonder reuma. Reumatische klachten kunnen na de bevalling terugkomen of verergeren. Vooral voor vrouwen met fibromyalgie is een bevalling extra vermoeiend. Zij hebben meer tijd nodig om hiervan te herstellen. De geboorte van een kind veroorzaakt, zowel lichamelijk als emotioneel spanning waardoor de klachten kunnen toenemen.
Misschien heeft u na de bevalling extra hulp of hulpmiddelen nodig. Bespreek dit tijdig met uw ergotherapeut. Denk tijdens de zwangerschap ook alvast na over de verzorging van uw kind. Kunt u dat zelf of heeft u daar misschien hulp bij nodig?
Vooral vrouwen met reumatoïde artritis (RA) kunnen problemen krijgen na de bevalling. Bij ongeveer de helft van hen wordt de aandoening weer actief na de geboorte van hun kind, terwijl deze tijdens de zwangerschap relatief rustig was.
Vrouwen met een andere vorm van reuma kunnen na de geboorte van hun kind ook meer last krijgen van ontstekingen en vermoeidheid. Dat kan de eerste periode na de bevalling zwaar maken.
Reuma heeft in principe geen invloed op de keuze om borstvoeding of de fles te geven. Mogelijk is het beter om voor flesvoeding te kiezen als u medicijnen moet gebruiken. Zo voorkomt u dat uw kind deze medicijnen via de borstvoeding binnenkrijgt. Kost borstvoeding geven te veel energie? Dan kunt u ervoor kiezen om de fles te geven. Het voordeel is dan dat uw partner of iemand anders het voeden van u kan overnemen, bijvoorbeeld als u eens een nacht wilt doorslapen. Kolven is dan ook nog een mogelijkheid. Moedermelk kunt u invriezen en zo nodig door iemand anders aan uw kind laten geven. U bepaalt zelf of u wel of geen borstvoeding wilt geven. Het is in ieder geval niet zo dat uw klachten worden uitgesteld als u borstvoeding blijft geven.
Voor vrouwen met fibromyalgie is een bevalling extra vermoeiend. Zij hebben meer tijd nodig om hiervan te herstellen. De geboorte van een kind veroorzaakt, zowel lichamelijk als emotioneel spanning. Onder invloed van spanning kunnen de klachten toenemen. Daar komt nog bij dat in de periode na de geboorte de nachtrust van de moeder wordt gestoord door nachtelijke voedingen. Ook een gestoorde nachtrust is een bron van extra vermoeidheid en pijn.
Hulp na de bevalling
Zorg er daarom tijdig voor dat u hulp heeft. Heeft u reuma, dan heeft u soms recht op extra kraamzorg. Vraag deze op tijd aan en zorg ervoor dat u kraamzorg krijgt die ook huishoudelijke en gezinstaken vervult. Uw kraamzorgorganisatie en uw ziektekostenverzekeraar kunnen u hierover meer informatie geven.
Enkele tips voor de eerste tijd na de bevalling:
- Probeer kraamvisite zoveel mogelijk te ontvangen als u nog kraamzorg heeft.
- Krijgt u visite als er geen hulp is? Nodig dan zoveel mogelijk mensen tegelijk uit en vraag of iemand om u te helpen.
- Vermeld op het geboortekaartje op welke tijden u rust. Maak hierbij goed duidelijk dat u op deze tijden ook echt niemand wilt ontvangen.
- Overleg met uw partner wanneer deze vrije dagen opneemt. Wat extra hulp van de partner kan handig zijn als de kraamzorg is gestopt.
Verzorging
Belangrijk is dat u tijdens de zwangerschap al rekening houdt met de gevolgen die reuma voor het verzorgen van uw baby kan hebben. Reuma verloopt vaak grillig. U kunt slechte periodes hebben, waarin u misschien niet veel kunt doen. U kunt voor de geboorte van uw kind al veel doen om het uzelf gemakkelijker te maken. Koop babyspullen die voor u handig in het gebruik zijn, bijvoorbeeld rompertjes met klittenband in plaats van drukknoopjes. Ook kunt u de babykamer praktisch inrichten.
Denk ook vast na over andere praktische zaken. Gaat u borstvoeding of flesvoeding geven? Waar en hoe gaat u uw kind verschonen? Wie kan bijspringen als uw aandoening verslechtert? Overleg ook met een ergotherapeut of een reumaverpleegkundige over uw situatie. Zij kunnen u tips en adviezen geven over hoe u zich het beste kunt voorbereiden op de komst van uw kleintje.
[Naschrift redactie: dit artikel is tot stand gekomen uit informatie van het Reumafonds en de Vlaamse Liga voor Fibromyalgie-Patiënten -HD]