Het toestaan van commerciële preventieve medische screening in Nederland gaat jaarlijks voor 32 tot 40 miljoen euro drukken op het zorgbudget. Dit blijkt uit een berekening van AMC-radiotherapeut Lukas Stalpers, dat is gepubliceerd in het decembernummer van het AMC-Magazine.Wie zich als gezond persoon medisch laat doorlichten, heeft een relatief grote kans op een zogenoemde vals positieve uitslag. Uit de test komt een signaal dat er mogelijk wat mis is, maar bij vervolgonderzoek blijkt er niets aan de hand te zijn. Het preventieve onderzoek betaalt de ‘patiënt’ zelf, maar het vervolgonderzoek valt onder de reguliere zorg.
‘Er zijn veel bezwaren tegen preventieve screening’, zegt Lukas Stalpers. ‘Het geeft valse zekerheid en de testen zijn niet ontworpen voor gezonde personen en ze leiden tot overdiagnostiek. Het was alleen nog niet bekend wat dat de gevolgen zijn voor het zorgbudget.’
In Nederland is het aanbieden van preventieve scans verboden, maar Minister Schippers van Volksgezondheid overweegt dit onder voorwaarden toe te staan. De Gezondheidsraad moet daarover een advies geven. In de tussentijd is er een strijd ontstaan tussen de commerciële aanbieder van dergelijke scans en onafhankelijke artsen. Nederlanders die nu een ‘APK’ voor het lichaam willen ondergaan, moeten naar Duitsland. Er zijn bedrijven actief die in Nederland klanten werven.
De keuring bestaat uit het invullen van een vragenlijst, het maken van een ECG, een bloedonderzoek en meestal een onderzoek in een MRI. Zo’n MRI-uitslag is niet eenvoudig te interpreteren, omdat niet bekend is waar de arts naar op zoek is. Uitgaande van een goede kwaliteit MRI is ongeveer in één op de vijf gevallen sprake een vals positieve uitslag. Dit percentage is gebaseerd op ervaring in de praktijk. Soms (twee procent) is er sprake van een ziekte, maar in de meeste gevallen niet en om dat uit te sluiten moeten alle mensen met een vals positieve uitslag zich laten onderzoeken in het ziekenhuis met alle kosten van dien.
Uitgaande van de gemiddelde kosten in het ziekenhuis voor een aanvullend specialistisch onderzoek, zoals extra scan, bloedonderzoek en consult, wordt er, volgens Stalpers, voor een vals positieve patiënt tweeduizend euro uitgegeven. Wat het gemiddelde omhoog jaagt, zijn de paar gevallen waarbij het onderzoek leidt tot complicaties en ziekenhuisopname.
De grote aanbieder van commerciële bodyscans, het bedrijf PreScan, schat dat bij toelating in Nederland er een markt zal ontstaan van jaarlijks circa tachtig- tot honderdduizend klanten. Dit leidt dan tot een kostenpost van jaarlijks 32 tot 40 miljoen euro. ‘Dit is veel geld dat we in de gezondheidszorg beter voor andere doeleinden kunnen inzetten’, zegt Stalpers.
Bron: AMC