Een grote meerderheid van de Nederlandse gemeenten hanteert nog altijd inkomensgrenzen voor Wmo-voorzieningen, ondanks een verbod daarop. Dat meldt ANBO, de grootste belangenorganisatie voor senioren, na eigen onderzoek onder 63 gemeenten. 45 van de 63 onderzochte gemeenten hanteerden grenzen tussen de 120 en 150 procent van het sociaal minimum, om mensen uit te sluiten van bijvoorbeeld vervoersvoorzieningen. De Centrale Raad van Beroep oordeelde begin dit jaar dat gemeenten geen inkomensbeleid mogen voeren en geen inkomensgrenzen mogen hanteren om te beoordelen of inwoners recht hebben op Wmo-voorzieningen. Toenmalig staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van Volksgezondheid deed in september een oproep aan gemeenten om het beleid onmiddellijk aan te passen.
75 procent hanteert inkomensgrenzen
Stichting de Ombudsman onderzocht in 2012, 415 gemeentelijke Wmo-verordeningen en constateerde dat ruim 75 procent daarvan inkomensgrenzen hanteerde, waarboven de gemeente bepaalde voorzieningen niet meer verstrekt. De staatssecretaris sommeerde de gemeenten daarom om hun inkomensgrenzen te laten vallen, en de gemeentelijke Wmo-verordening zó aan te passen dat burgers nimmer onthouden worden van hulpmiddelen, vervoersvoorzieningen of andere ondersteuning, enkel op basis van hun inkomen.
Maatregelen
ANBO-directeur Liane den Haan: “De gemeenten krijgen de komende jaren alleen maar meer taken – denk aan de decentralisatie van de AWBZ – en verregaande beleidsvrijheid. Het feit dat de gemeenten bij de Wmo de landelijke kaders aan hun laars lappen, maakt dat ik vrees voor de toekomst. Gemeenten moeten zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Door inkomensgrenzen te stellen worden mensen bij voorbaat uitgesloten van hulp en ondersteuning. Dat is terecht ontoelaatbaar.” ANBO dringt erop aan dat huidig staatssecretaris Van Rijn zijn maatregelen neemt, en de gemeenten dwingt zich aan de wet te houden.
Steekproef onder 63 gemeenten
ANBO deed een willekeurige steekproef onder 63 gemeenten verspreid over het hele land en constateerde dat de meeste gemeenten met een inkomensgrens in de verordening geen publicatie of een toelichting op de website hebben geplaatst over het verbod van inkomensgrenzen. Voor burgers echter een zeer moeilijke opgave: ANBO moest naar de meeste vermeldingen goed zoeken, omdat deze verstopt zaten in beleidsdocumenten. De staatssecretaris stelde dat gemeenten uiterlijk 1 november 2012 duidelijkheid moesten geven dat de inkomensgrenzen niet worden toegepast, op straffe van bestuursrechtelijke maatregelen, zoals het vernietigen van de gemeentelijke verordening. Volgens de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) vermelden de meeste gemeenten de inkomensgrenzen wel in hun verordening, maar worden ze in de praktijk niet gehandhaafd.
ANBO vindt het kwalijk dat gemeenten hun eigen voorwaarden stellen voor Wmo-voorzieningen. Deze voorzieningen zijn in het leven geroepen om mensen in staat te stellen te participeren en bijvoorbeeld langer thuis te laten wonen. De Wmo of Wet Maatschappelijke Ondersteuning voorziet onder andere in vervoersvoorzieningen, huishoudelijke hulp en hulpmiddelen. Gebruikers betalen wel een inkomensafhankelijke eigen bijdrage.
Onderzoeksverslag
Onderzoeksverslag Inkomensgrenzen Wmo
Lees ook de brief naar de Tweede Kamer, gestuurd naar aanleiding van de begrotingsbehandeling VWS, waar dit onderwerp ook in benoemd wordt.
Meer weten over de Wmo? ANBO zette alles op een rij.
Bron: ANBO