Systemische lupus erythematodes (SLE) is een aandoening die niet alleen gewrichten maar ook andere weefsels kan aantasten, bijvoorbeeld de nieren of het hart. In Nederland hebben zo’n 7.500 mensen SLE, de overgrote meerderheid is vrouw. SLE is voor de patiënt én de reumatoloog een grillige ziekte die veel problemen kan veroorzaken. Professor Linde Meyaard, hoogleraar immuunregulatie in Utrecht, hoopt het begin van een oplossing gevonden te hebben.
Wat heeft u precies gevonden?
‘Wij hebben een eiwit gevonden dat het ontspoorde immuunsysteem bij SLE lijkt te kunnen stoppen. Bij SLE ontsporen een bepaald soort cellen die heel belangrijk zijn voor de afweer. Zij spugen hun inhoud uit en vormen daarmee een vangnet. Normaal gesproken is dit een heel mooi proces, want in het net worden bacteriën gevangen die daarna door het afweersysteem worden opgeruimd. Van SLE is nu bekend dat die cellen maar doorgaan met het aanmaken van die vangnetten en wij denken dat dit eiwit dat proces kan helpen stoppen.’
Waarom zijn die vangnetten schadelijk?
‘Als er te veel vangnet ontstaat kunnen overal kleine bloedvaatjes verstopt raken. Die verstoppingen kunnen al voor problemen in het lichaam zorgen. Ook zitten er stoffen in het vangnet die schadelijk kunnen zijn voor het eigen lichaam. Minstens zo belangrijk is de indirecte schade die ontstaat. Doordat er meer vangnetten zijn, maakt het lichaam ook meer antistoffen aan. Antistoffen pakken indringers aan en dat is goed. Maar bij SLE pakken de antistoffen ook de lichaamseigen cellen aan. Daardoor kan op allerlei plekken schade in het lichaam ontstaan.’
Hoe werkt het eiwit dat u heeft gevonden?
‘We weten dat dit eiwit kan werken als een schakelaar in het immuunsysteem. Als dit eiwit in het lichaam wordt ‘aangezet’, betekent het dat de cellen die vangnetten maken, worden ‘uitgezet’. Het eiwit dat we hebben gevonden, werkt dus als een rem op het ontspoorde immuunsysteem. Zo kan volgens ons SLE aangepakt kan worden.’
Is SLE daarmee te genezen?
‘Als dit werkt, kunnen we de ergste opvlammingen de kop indrukken. De ziekte genezen, is veel lastiger. Ik denk niet dat SLE één ziekte is, omdat de aandoening bij bijna iedereen anders verloopt. Ook de schade die ontstaat in het lichaam verschilt behoorlijk van patiënt tot patiënt. Het is dus mogelijk dat bij verschillende vormen van SLE verschillende dingen misgaan in het afweersysteem. Toch is het heel waarschijnlijk dat de vangnetten een rol spelen bij SLE. Daarom zetten we met steun van het Reumafonds alles op alles om te onderzoeken of dit eiwit de ziekte tegenhoudt.’
Bron: Reumafonds