Zorgbestuurders moeten hun morele kompas bijstellen. Dat zeggen ethici in de special van Zorgvisie over ethische kwesties in de zorg.
Moreel kompas bestuurder uit het lood geslagen
De moraal schuift steeds meer naar de zijlijn, betoogt ethicus Hans van Dartel, verbonden aan het LUMC. Hij wijt dit aan het oprukken van het marktdenken in de zorg. ‘Zorgbestuurders moeten oppassen dat er binnen hun organisatie niet twee ethieken ontstaan: de nutsethiek van de top die bestaat uit doelmatigheid en de ethiek van de intrinsieke waarde van de zorg. Je bent in een zorgorganisatie niet alleen goed bezig als je cijfers op orde zijn, maar ook als je goed voor elkaar zorgt.’
Morele kompas op medemenselijkheid
Ethicus Bert Molewijk vindt dat Zorgbestuurders hun morele kompas meer op medemenselijkheid mogen richten. Hij verbaast zich erover hoe medemenselijkheid in zorgorganisaties wordt gemarginaliseerd ‘omdat het niet in een Excelsheetje past’. Molewijk vindt dat er vaak te weinig dialoog is tussen bedrijfstop en de rest van de organisatie. Hij raadt bestuurders aan de werkvloer op te gaan om te luisteren of om een moreel beraad in te stellen.
Onderhoud morele kompas
Voor het onderhouden van het morele kompas adviseert Van Dartel zorgbestuurders om zich te laten adviseren door een collega van een andere instelling of zich intern te laten bevragen, ook door niet-vertrouwelingen. ‘Organiseer tegenspraak.’
Prijskaartje aan mensenleven
In een ander artikel over dure behandelingen in de Ethiek Special, zegt ethica Inez de Beaufort, hoogleraar in Rotterdam, dat we er als samenleving niet aan ontkomen om een prijskaartje aan een mensenleven te hangen. ‘Het is ethisch om zorgvuldig met de schaarse middelen om te gaan. Je moet zeggen “dit is wat wij voor een QUALY (een extra gezond levensjaar, red.) over hebben”, want dat is de enige manier om de zorg toegankelijk te houden.’
Op de stoel van God
Cees den Hertogh, hoogleraar ethiek in Amsterdam (VUmc), vindt het ethisch juist discutabel om een mensenleven in geld uit te drukken op basis van niet-medisch-inhoudelijke gronden. ‘Als je zegt “deze behandeling is te duur, we zijn als samenleving niet meer bereid om dat voor u op te brengen”, dan ga je op de stoel van God zitten. Je beslist wie waard is om te leven. Dat moeten we niet doen.’
Zorgvisie Ethiek Special
Andere bijdragen in de Zorgvisie Ethiek Special gaan over ethiek en ongezond gedrag, klokkenluiders, ehealth, nierdonatie en de bezinning van bestuurders.
door Mark van Dorresteijn 28 dec 2012
Bron: Zorgvisie