Vaak hoor ik de klacht dat iemand met reuma moe is. Het probleem met moeheid is dat je er niet altijd zelf wat tegen kunt doen, het gaat niet weg met positief denken, integendeel, moeheid maakt positief denken moeilijk. Vaak leidt het ook tot ongerustheid: naast alle pijn en stijfheid is er ook nog moeheid die volledig aan je invloed ontsnapt waardoor iemand een gevoel van machteloosheid kan krijgen of het gevoelen dat er iets ergs met het lichaam aan de hand is.
Het is dan van belang dat we een aantal oorzaken uitsluiten zoals een te traag werkende schildklier, bloedarmoede of te hoge suikers of bloeddruk, maar meestal wordt er geen andere oorzaak gevonden en is de vermoeidheid het gevolg van de ontsteking.
Moeheid kan natuurlijk meerdere oorzaken hebben. Bijvoorbeeld als je slecht slaapt door pijn, kan het lichaam niet goed genoeg herstellen. Iemand die al langer reuma heeft, weet dat wel, maar in het begin van de ziekte is het verband niet zo duidelijk omdat iemand overstelpt wordt met klachten. Sommige vormen van reuma geven ook meer vermoeidheid dan andere: berucht zijn SLE en de ziekte van Sjögren.
Als je zonder reuma moe bent na een lange dag van inspanning, dan is het logisch dat je vroeg onder de wol kruipt. Als bij reuma de vermoeidheid je zo maar kan overvallen midden in een activiteit of zelfs zonder iets te doen, ben je niet altijd in de gelegenheid om te rusten en kan het leiden tot een gevoelen van onzekerheid en wantrouwen in het kunnen van je eigen lichaam. Door zorgen over alle lichamelijke klachten kan er ook geestelijke moeheid ontstaan, dan is het dubbelop.
Door pijn en moeheid zullen veel mensen met reuma minder gaan bewegen en dan gaat de conditie stiekem maar snel achteruit. De moeheid van een slechte conditie valt naast alle andere klachten vaak niet meteen op, maar kan uiteindelijk een belangrijke rol gaan spelen.
En natuurlijk kunnen de medicijnen die u krijgt moeheid veroorzaken: methotrexaat kan moeheid geven vaak typisch één dag na het innemen of injecteren, en bekend voor moeheid zijn natuurlijk de pijnstillers en dan vooral alle morfine-achtige medicijnen.
Dus als u moeheid ervaart, vertel het uw reumatoloog of reumaconsulente. Zij kunnen kijken of er medische oorzaken of medicijnen zijn die de moeheid veroorzaken. Indien geen oorzaken gevonden worden, adviseren we meestal af te wachten tot de reuma wat rustiger is om te beoordelen of de moeheid daarmee ook verbetert (de dooddoener die ik meestal vertel, is: moeheid komt het eerst en gaat het laatst).
Ga na wat u doet en beoordeel of dat niet teveel is of juist te weinig. Dan moeten er dus taken uit handen gegeven worden of moet juist gestart worden met sporten al naargelang de kant waar de balans naar uitslaat.
Dr. C.M.A. de Gendt