Een nieuwe manier om kapot kraakbeen te repareren is het druppelen van gel in het gewricht. Zo’n gel bevat medicijnen of cellen. Bij problemen in de knie is er een knieoperatie nodig om de gel op de goede plek in te spuiten. Dat kan handiger, meent onderzoeker dr. Lucienne Vonk van het UMC Utrecht. Met geld van het Reumafonds gaat zij een methode ontwikkelen om de gel aan tijdens een veel minder zware kijkoperatie.
Tijdens een kijkoperatie worden een paar kleine sneetjes in de knie aangebracht. De chirurg kan met een kijker door deze sneetjes in de knie kijken en een kleine operatie uitvoeren of gel op het kraakbeen aanbrengen. Het grote voordeel van een kijkoperatie is dat de patiënt dezelfde dag weer naar huis kan én dat het hertel sneller gaat.
Scheurtjes of gaatjes in het kraakbeen repareren
Het is sinds ongeveer 2 jaar mogelijk om scheurtjes of gaatjes in kraakbeen te herstellen met gel. Dit gebeurt in een paar specialistische ziekenhuizen, waaronder het UMC Utrecht. Celbioloog dr. Lucienne Vonk: ‘In deze gels zitten meestal cellen die het kraakbeen helpen zich opnieuw op te bouwen. Het is een uitdaging om die gels goed aan te brengen en ze hebben ook tijd nodig om te stollen. Daarom wordt de knie nu nog opengemaakt, zodat de chirurgen goed kunnen zien waar zij de gel aanbrengen en controleren of de gel niet uit het scheurtje of gaatje lekt. Wij gaan onderzoeken of de behandeling ook via een kijkoperatie kan.’
Heel nauwkeurig op de juiste plek spuiten
Ook tijdens een kijkoperatie moet de gel heel nauwkeurig aangebracht worden. Dit willen Lucienne Vonk en haar collega’s doen met behulp van airbrushing, een techniek die oorspronkelijk uit de verfspuiterij komt. Bij airbrushing wordt de gel in een injectiespuit geplaatst, waarop een luchtdrukapparaat wordt gezet. De chirurg kan de spuit met een verlengstuk tijdens een kijkoperatie in het kniegewricht plaatsen. De gel met cellen wordt vervolgens op het bot onder het beschadigde kraakbeen gesprayd.
Gel blijft meteen goed zitten
‘Doordat de gel direct stolt tijdens het airbrushen verwachten we dat hij goed blijft zitten’, vertelt dr. Vonk. ‘Hierna zal de gel langzaam afbreken in het lichaam terwijl de cellen groeien en in de loop van weken tot maanden nieuw kraakbeen maken. Het grote voordeel van deze methode is dat gel gelijkmatig over de schade aan het kraakbeen verdeeld wordt en direct stolt en hecht zodra hij op het oppervlak terechtkomt.’
Altijd de beste instellingen
De onderzoekers gaan het airbrushen toepasbaar maken voor verschillende soorten gels. Er wordt onder meer gekeken naar de grootte van de druppels en gemeten hoe hard zij op een oppervlak neerkomen. Op die manier zullen ze de beste instellingen voor het airbrushen vinden waarbij de cellen overleven en er nieuw kraakbeen gevormd wordt. Om tot die beste instellingen te komen, werkt dr. Vonk samen met professor Marcel Karperien van de Universiteit Twente. Zijn onderzoek naar gels wordt ook gefinancierd door het Reumafonds.
Misschien een manier om medicijn tegen artrose aan te brengen
Of de airbrushbehandeling ook bij uitgebreide artrose kan worden toegepast, is volgens de onderzoeker nog onduidelijk. ‘Bij artrose wordt er continu kraakbeen afgebroken. Een medicijn daarvoor is nog niet ontwikkeld. Airbrushen zou wel een goede methode kunnen zijn om een toekomstig medicijn voor artrose toe te dienen.’ De onderzoeker verwacht dat het ongeveer een jaar duurt voordat duidelijk is of het airbrushen kan worden gebruikt tijdens kijkoperaties van de knie. Niet lang daarna zal het toe te passen zijn in andere gewrichten waarin kraakbeen beschadigd is.
Géén patiënten gezocht
Voor dit onderzoek zoekt UMC Utrecht géén deelnemers. Er zijn voldoende patiënten met kapot kraakbeen die in het UMC Utrecht worden behandeld.
Het Reumafonds geeft voorlichting over artrose
Bron: Reumafonds