De kosten van het pgb zijn vorig jaar voor het eerst niet gestegen. Weliswaar stegen de kosten per pgb, maar doordat het aantal budgethouders afnam, bleven de totale kosten gelijk. Dat blijkt uit een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat afgelopen vrijdag werd gepresenteerd.
Enkele cijfers uit het rapport
Daling aantal budgethouders
Eind 2011 waren er 139.000 pgb-houders, een jaar later was dit gedaald tot 129.000 mensen. De daling in 2012 bedroeg daarmee zeven procent, terwijl de periode 2009-2011 een jaarlijkse groei van acht procent kende.
Vooral minder instroom jeugd met ggz-beperking
In 2012 vroegen maandelijks ongeveer 2000 minder mensen een pgb aan dan in 2011. Bijna een derde van deze daling doet zich voor bij de jeugdigen met een psychiatrische beperking, waar het percentage nieuwe aanvragers met een pgb-voorkeur afnam van 77 procent naar vijf procent (bij Bureaus Jeugdzorg). Dit is de groep die het meest gebruik maakt van een pgb.
Gemiddeld kosten per budget stijgen
Tegelijkertijd stegen echter de gemiddelde kosten per pgb-houder, van jaarlijks €18.300 aan het eind van 2011 naar €20.800 een jaar later. De combinatie van minder pgb-houders en hogere kosten per persoon betekent dat de totale kosten voor de pgb’s in de Awbz in 2012 ongeveer even hoog waren als het jaar daarvoor: €2,7 miljard. Deze stabilisatie houdt een trendbreuk in: in de periode 2009-2011 stegen de kosten nog met negen procent per jaar.
Meer budgethouders met indicatie in zorgzwaartepakket
In 2012 stijgt het aantal personen met een indicatie in een zorgzwaartepakket met een voorkeur voor pgb met veertig procent. Het aantal pgb-houders met een indicatie in functies en klassen daalt.
Per Saldo: Maatregelen solide pgb werpen vruchten af
Logisch dat instroom daalt
Het verbaast Per Saldo niet dat de instroom lager is geworden. Dat had de vereniging verwacht. Toenmalig staatssecretaris van Volksgezondheid Marlies Veldhuijzen van Zanten nam in 2011 maatregelen om de toestroom in te dammen. Zo konden mensen alleen nog een pgb aanvragen die een indicatie hadden in een zorgzwaartepakket. Later werd het pgb geherintroduceerd maar de groep die alleen begeleiding nodig heeft voor minder dan 10 uur per week werd nog steeds uitgesloten voor het pgb. Dat laatste is Per Saldo een doorn in het oog en de vereniging blijft dan ook strijden totdat ook deze groep kan kiezen voor een pgb.
Maatregelen solide pgb
Daarnaast heeft Per Saldo jarenlang gestreden voor het solide pgb: alleen mensen die bewust ervoor kiezen om zelf de zorg te regelen, moeten toegang krijgen tot het pgb. De laatste paar jaar wordt werk gemaakt van het solide pgb en dat is terug te zien in de cijfers. Als iemand een pgb aanvraagt moet hij bijvoorbeeld in een gesprek toelichten waarom hij kiest voor een pgb. Op die manier worden mensen eruit gefilterd die niet thuishoren in het pgb.
Kleinschalig wonen wordt populairder, dus hogere pgb’s
In het rapport wordt de trend gesignaleerd dat het gemiddelde budget stijgt. Dit komt onder meer omdat in 2012 mensen met een indicatie in functies en klassen niet mochten kiezen voor een pgb.
Per Saldo ziet ook een andere trend: kleinschalig wonen wordt populairder. Steeds meer mensen zoeken andere oplossingen dan de zorginstellingen en richten bijvoorbeeld zelf een wooninitiatief op. Veelal namen deze mensen de zorg eerst in natura af en laten dit omzetten in een pgb. Per Saldo verwacht dat dit verder zal toenemen en ondersteunt deze mensen met haar nieuwe onderdeel Landelijk Steunpunt Wonen.
CIZ: Upcoding komt nauwelijks voor
De onderzoekers suggereren in het rapport dat er ook sprake kan zijn geweest van ‘upcoding’ en dat daarom het gemiddelde budget is gestegen. ‘Upcoding’ is het verschijnsel dat men meer zorg vraagt en geïndiceerd krijgt dan men nodig heeft. Maar uit het onderzoek van het CIZ dat eind oktober werd gepresenteerd bleek dat bij budgethouders met een indicatie in een zorgzwaartepakket ‘upcoding’ nauwelijks voorkomt.
Bron: Per Saldo