Gemeenten krijgen veel vrijheid om zelf te bepalen welke ondersteuning mensen met een arbeidsbeperking nodig hebben. Dit staat in de contourenbrief Participatiewet die staatssecretaris Klijnsma vlak voor Kerst naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
In de brief schetst de staatssecretaris hoe de nieuwe Participatiewet, die op 1 januari 2014 in moet gaan, eruit zal zien. De nieuwe wet komt in plaats van de Wet werken naar vermogen (Wwnv) die het vorige kabinet op stapel had staan. Hieronder vermelden we de belangrijkste veranderingen.
De quotumregeling
Organisaties met meer dan 25 werknemers moeten in 2020 een personeelsbestand hebben dat voor minimaal 5% bestaat uit werknemers met een arbeidsbeperking. Als een werkgever daaraan niet voldoet, heeft dat financiële gevolgen.
De staatssecretaris verwacht dat er dankzij de quotumregeling uiteindelijk 100.000 banen zullen bijkomen voor mensen met een arbeidsbeperking. De quotumregeling wordt uitgewerkt in overleg met de mensen om wie het gaat, de cliëntenorganisaties, werknemers en werkgevers.
Wajong
De nieuwe wet heeft geen gevolgen voor mensen die nu al een Wajong-uitkering hebben. Zij blijven vallen onder het UWV. De huidige Wajongers worden niet herkeurd en ook hun uitkering wordt niet verlaagd. Dit is een grote verbetering voor deze groep ten opzichte van de eerdere plannen voor de Wwnv. Wel wordt er flink bezuinigd op de middelen die beschikbaar zijn voor reïntegratie.
Voor de nieuwe instroom veranderen de regels wel: de Wajong is vanaf 1 januari 2014 alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn. Mensen met een arbeidshandicap die kunnen werken, vallen dan onder de Participatiewet.
Beschut werk
De Wsw (sociale werkvoorziening) is vanaf 1 januari 2014 niet meer toegankelijk voor nieuwe werknemers. Het kabinet geeft gemeenten de ruimte om zelf beschut werk te organiseren voor mensen die enkel onder beschutte omstandigheden kunnen werken.
Voor mensen die nu al met een Wsw-indicatie werkzaam zijn in de sociale werkvoorziening, verandert er door de nieuwe wet niets. Zij houden dezelfde rechten en plichten. Wel wil het kabinet nog steeds dat er veel meer mensen aan de slag gaan vanuit de SW bij gewone werkgevers.
De eerder aangekondigde bezuinigingen op de SW worden niet in drie jaar maar in zes jaar doorgevoerd. Het toekomstperspectief van veel SW-bedrijven wordt hierdoor weer wat beter.
Gemeenten
Vooral de gemeenten gaan vanaf 2014 mensen met een arbeidsbeperking aan het werk helpen. De staatssecretaris kondigt in de brief aan dat de gemeenten veel vrijheid krijgen bij het bepalen van de ondersteuning die mensen nodig hebben.
Dienstverlening aan werkgevers
Onlangs zijn UWV en de Vereniging Nederlandse Gemeenten overeengekomen dat ze de dienstverlening aan werkgevers gaan organiseren vanuit 35 arbeidsmarktregio’s. De arbeidsmarktregio’s krijgen één aanspreekpunt waar werkgevers terecht kunnen voor informatie, advies en expertise. Ook worden vacatures en gegevens van werkzoekenden in één systeem geregistreerd.
Eerste reactie CG-Raad en Platform VG
De CG-Raad en Platform VG zijn blij dat de Participatiewet evenwichtiger is dan de Wet werken naar vermogen. Nu worden niet alleen mensen met een arbeidshandicap maar ook werkgevers op hun verantwoordelijkheid aangesproken.
Ook is het positief dat de wet nog niet is dichtgetimmerd. De staatssecretaris heeft aangekondigd dat er de komende maanden nog overlegd gaat worden met de mensen om wie het gaat: de cliëntenorganisaties en de organisaties van werknemers en werkgevers.
Voor iedereen beschikbaar
De CG-Raad en Platform VG maken zich wel zorgen over de grote beleidsvrijheid die gemeenten krijgen bij het bepalen van de ondersteuning die mensen nodig hebben. Ze vinden dat arbeidsgehandicapten, in welke gemeente dan ook en onder welke werk- of uitkeringsregeling ze ook vallen, er altijd zeker van moeten zijn dat er voor hen reïntegratievoorzieningen beschikbaar zijn. Dit geldt nadrukkelijk ook voor de zogenaamde Nuggers (niet-uitkeringsgerechtigden).
Kleine werkgevers
Verder is het van groot belang dat voorzieningen, zoals een jobcoach en aanpassingen op de werkplek, ook beschikbaar zijn voor MKB-bedrijven met minder dan 25 werknemers. Alleen dan zullen ze bereid zijn om werk- of stageplekken te realiseren.
Vaststelling arbeidsbeperking
De CG-Raad en Platform VG zijn blij dat de staatssecretaris de quotumregeling wil beperken tot mensen met een arbeidsbeperking. Maar hoe wordt vastgesteld welke mensen ervoor in aanmerking komen, vertelt ze niet.
De CG-Raad en Platform VG pleiten daarom voor het objectief vaststellen van een arbeidsbeperking op basis van objectieve indicatiestelling. Het risico bestaat anders dat gemeenten ook mensen met een bijstandsuitkering in aanmerking willen laten komen voor de quotumregeling.
Compensatiebeginsel basis voor maatwerk
Daarnaast willen de organisaties dat de Participatiewet en de Wmo goed op elkaar worden afgestemd. Beide wetten willen het meedoen aan de samenleving bevorderen. Ze pleiten er daarom voor om het compensatiebeginsel uit de Wmo ook het verbindende uitgangspunt te maken van de Participatiewet. Dit biedt een wettelijke basis voor rechtszekerheid en maatwerk in voorzieningen.
Bron: CG-Raad
De brief van de staatssecretaris
De 10 wensen van de CG-Raad en Platform VG voor de Participatiewet