Ruim 30 procent van de ouderen die acuut worden opgenomen in een ziekenhuis overlijdt binnen drie maanden na ontslag. Als wijkverpleegkundigen worden ingeschakeld bij de overgang van ziekenhuis naar de thuissituatie daalt het sterftecijfer binnen een maand na ontslag met 40 procent. Betere begeleiding en nazorg redden levens, en zorgen voor sneller herstel en minder heropnames, stelt Sophia de Rooij in de oratie die ze gisteren uitsprak ter gelegenheid van haar benoeming tot hoogleraar Geriatrie-Ouderengeneeskunde in het AMC. ‘Door de zorg voor kwetsbare ouderen anders te organiseren valt veel te winnen.’
De (fysieke) impact van een ziekenhuisopname is groot, zeker bij ouderen. Een andere organisatie van de zorg kan echter problemen voorkomen. Dit blijkt uit onderzoek naar de zogeheten Transmurale Zorgbrug, die ziekenhuis en thuissituatie verbindt. De wijkverpleegkundige speelt daarin een cruciale rol. Hij of zij komt al in het ziekenhuis kennismaken met de patiënt en weet dus wat er thuis speelt. Daardoor verloopt de overgang soepeler.
Veel winst verwacht de hoogleraar daarnaast van het ‘Hospital at Home-concept’, ontwikkeld door de befaamde Amerikaanse Johns Hopkins University. Ook dat gaat uit van een andere organisatie van de ouderenzorg. Uitgangspunt: ouderen voor wie acute opname dreigt en die chronische ziekten hebben als hartfalen, longemfyseem of herhaaldelijke infecties, gaan naar een Spoedeisende Hulp (SEH) voor diagnostiek en krijgen advies over de beste behandeling. Die vindt vervolgens thuis plaats, met inzet van wijkverpleegkundigen, medische zorg en technologische hulpmiddelen. ‘Het sterftecijfer blijft gelijk, maar de kosten zijn circa een derde lager en de kwaliteit van leven neemt fors toe. Bedenk wel: veel ouderen willen niet naar het ziekenhuis. Op deze manier kunnen we ze kwalitatief goede zorg bieden, houden we rekening met hun voorkeuren en ook nog tegen veel lagere kosten.’
Onder leiding van Sophia de Rooij werd drie jaar lang het effect van de Transmurale Zorgbrug onderzocht. In het onderzoek participeerden ruim 700 ouderen, drie ziekenhuizen en diverse thuiszorgorganisaties in de regio’s Amsterdam en Almere. Zorgverzekeraar Achmea wil de Zorgbrug ook bouwen in andere ziekenhuizen dan het AMC, diverse andere partijen hebben interesse getoond.
Belangrijke onderdelen van het project zijn naast de inzet van wijkverpleegkundigen de instelling van een geriatrieteam, een patiëntbrief (waarin de patiënt in gewoon Nederlands onder andere krijgt uitgelegd welke behandelingen hij/zij heeft ondergaan, wanneer hij/zij aan de bel moet trekken en advies over leefregels en medicatie) en een ontslagmatrix. De Rooij: ‘Al bij opname stellen we, aan de hand van bijvoorbeeld leeftijd en kwaal de ontslagdatum vast. Het voordeel? Je werkt met z’n allen naar die datum toe; ook de patiënt en diens familie stellen zich daar op in’.
De Transmurale Zorgbrug won eerder dit jaar de Anna Reynvaan Praktijkprijs voor het beste verpleegkundige initiatief om de patiëntenzorg te verbeteren en was genomineerd voor de Kwaliteitsprijs van de Orde van Medisch Specialisten.
Het onderzoek naar de Transmurale Zorgbrug werd mede gefinancierd door ZonMw en het ministerie van VWS.
Bron: AMC