Een plotselinge hartstilstand is minder acuut dan gedacht. In meer dan de helft van de gevallen krijgen mannelijke patiënten in de weken ervoor signalen die wijzen op het naderende onheil. Pijn op de borst is het belangrijkste waarschuwingssignaal.
Dat blijkt uit onderzoek van Amerikaanse onderzoekers dat zij presenteerden tijdens het jaarlijkse congres van de American Heart Association. De onderzoekers bestudeerden symptomen en gezondheidsgeschiedenis van 567 mannen tussen de 35 en 65 jaar oud in de Amerikaanse stad Portland die tussen 2001 en 2012 buiten het ziekenhuis een hartstilstand hadden.
Bij een hartstilstand stopt het hart door een hartritmestoornis met het rondpompen van bloed. Dit kan uiteenlopende redenen hebben, zoals een hartinfarct door verstopping van een kransslagader. Hoewel de meerderheid van de onderzochte mannen een aandoening had aan de kransslagader, was dit slechts bij ongeveer de helft gediagnosticeerd voor de hartstilstand.
Uit hun dossiers blijkt dat ruim de helft van de mannen vooraf signalen kreeg. Veruit de meesten tussen vier weken en een uur voor de hartstilstand. De belangrijkste signalen waren pijn op de borst (56 procent), kortademigheid (13 procent) en duizeligheid, flauwvallen of hartkloppingen (4 procent).
‘Niet verrast’
Cardioloog Hanno Tan van het Amsterdamse AMC is niet verrast door de uitkomst. ‘Maar dit onderzoek levert hard bewijs dat een hartstilstand voorspelbaar kan zijn.’ Wat we met deze informatie kunnen, is volgens Tan moeilijk te bepalen. Het advies van de Amerikaanse onderzoekers om direct aan de bel te trekken bij pijn op de borst of kortademigheid, vindt hij te kort door de bocht. ‘De waarschuwingssignalen zijn heel gewone verschijnselen; iemand met een verkoudheid kan ook pijn op de borst hebben.’
Hartstilstanden zorgen in Nederland voor 20 procent van alle sterfte. Jaarlijks krijgen meer dan 15 duizend mensen buiten het ziekenhuis een hartstilstand. Dat komt neer op 300 gevallen per week. De overlevingskans buiten het ziekenhuis is minder dan 10 procent omdat er binnen zes minuten moet worden gereanimeerd of gedefibrilleerd.
Tan verricht in Amsterdam vergelijkbaar onderzoek als zijn Amerikaanse collega’s. Van alle 112-meldingen in Noord-Holland krijgt het onderzoeksteam van het AMC een seintje als er is gereanimeerd. Met toestemming van het slachtoffer of de nabestaanden verzamelt het team alle patiëntinformatie die bij de ziekenhuizen, huisarts, apotheek en in het dna voorhanden is. Op basis van deze gegevens worden analyses gemaakt die inzichtelijk maken wat er allemaal aan een hartstilstand voorafgaat.
‘Niet alleen de lichamelijke signalen zijn daarbij van belang’, zegt Tan. ‘Aanleg is minstens zo belangrijk. Uit het genetisch materiaal kunnen we steeds beter aflezen of iemand het risico loopt op hartproblemen.’
Op dit moment wordt ook onderzoek verricht naar de waarschuwingssignalen van een hartstilstand bij vrouwen.
Bron: Volkskrant