Grootschalig gezondheidsonderzoek, landelijk en regionaal onderzoek naar gezondheid

Vanaf september 2012 gaat een landelijk gezondheidsonderzoek van start. In totaal krijgen ruim driekwart miljoen inwoners in Nederland van 19 jaar een ouder een vragenlijst van de GGD.

Alle GGD’en in Nederland voeren dit onderzoek uit in opdracht van de gemeente. Met de gegevens kunnen gemeente en GGD gericht activiteiten organiseren om de gezondheid en het welzijn van inwoners te verbeteren. Door samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) levert het onderzoek ook informatie op over de gezondheid van heel Nederland.

Deze pagina bevat achtergrondinformatie over het onderzoek en het doel daarvan. Ook wordt aangegeven hoe met gegevens en privacy wordt omgegaan. Zie ook het overzicht van alle startmomenten bij GGD’en.

Achtergrond
De gemeente heeft allerlei taken en verantwoordelijkheden rond volksgezondheid. Die staan in de Wet publieke gezondheid. Zo moet de gemeente de gezondheid van de burgers in kaart brengen. Dat doet de GGD voor de gemeente. De GGD verzamelt informatie via een vragenlijst met vragen over gezondheid, leefgewoonten en woonomgeving. De gemeente gebruikt de resultaten van het onderzoek om het gezondheidsbeleid te bepalen. Passen de voorzieningen bijvoorbeeld bij wat mensen nodig hebben om zo gezond mogelijk te leven? Zijn er veranderingen vergeleken met het onderzoek van vier jaar geleden? En hoe zit het met de landelijke cijfers en met de cijfers van andere gemeenten? Op basis van al deze gegevens stelt de gemeente elke vier jaar de gemeentelijke nota gezondheidsbeleid vast.

Doelgroep van het onderzoek
De computer selecteert wie aan het onderzoek kunnen meedoen; dat is dus een kwestie van toeval. De computer kiest willekeurig de namen en adressen van [600.000] personen van 19 jaar en ouder uit het bevolkingsregister. De GGD nodigt alleen die geselecteerde mensen uit. Samen vormen zij een doorsnee van de totale Nederlandse bevolking. Daarom mag alleen degene die persoonlijk uitgenodigd is de vragenlijst invullen. Personen die niet geselecteerd zijn ontvangen geen vragenlijst en kunnen niet aan dit onderzoek deelnemen.

Privacy
Bij dit onderzoek is de privacy van deelnemers gewaarborgd. In dit gezondheidsonderzoek beschermen wij de privacy zoals dat in de Wet bescherming persoonsgegevens staat. De partijen die bij het onderzoek betrokken zijn, houden zich daar vanzelfsprekend aan. Dat betekent dat de verzamelde gegevens strikt vertrouwelijk behandeld en verwerkt worden. De onderzoeksgegevens zijn niet gekoppeld aan naam en adres. Daardoor is het niet mogelijk te zien wie welke antwoorden heeft gegeven. De gegevens worden alleen voor statistieken gebruikt.

Een herinneringsbrief
Er zijn strikte regels voor hoe er met naam en adresgegevens tijdens het onderzoek wordt omgegaan. Ook bij het versturen van een herinneringsbrief. Daarbij wordt een barcode gebruikt die op elke vragenlijst staat. De barcode van de ontvangen papieren vragenlijsten wordt gescand. Voor de digitaal ingestuurde vragenlijsten wordt een inlogcode gebruikt.

Die barcodes en inlogcodes worden vergeleken met het overzicht van alle geselecteerde personen voor het onderzoek. Op basis daarvan worden eventueel herinneringsbrieven verzonden. In elk geval één, maar misschien wel meer. Na afloop van het onderzoek worden alle adresgegevens vernietigd.

Samenwerking
Door samenwerking van de GGD’en met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) levert dit grootschalige gezondheidsonderzoek ook informatie op over de gezondheid van heel Nederland. Dit vergroot de waarde van het onderzoek en zorgt ervoor dat er efficiënt wordt samengewerkt. De betrokken partijen hebben hierover landelijke afspraken gemaakt en vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. De gegevens uit heel Nederland worden gebruikt om uitspraken te doen over het hele land, of over bepaalde groepen in het land. In gepubliceerde uitkomsten gaat het altijd om de gegevens van groepen van personen en nooit over individuele personen. Met de gegevens kan een beeld worden neergezet hoe het staat met de gezondheid van groepen, bijvoorbeeld van vrouwen, van de hele gemeente of van personen tussen de 40 en de 65 jaar. Het RIVM en het CBS berekenen deze cijfers. Alleen voor onderzoek kunnen geanonimiseerde gegevens aan andere instellingen verstrekt worden. Een speciale commissie beoordeelt zulke aanvragen.

Combinatie van gegevens
De antwoorden die de deelnemers in dit onderzoek geven, worden automatisch gecombineerd met informatie die het CBS van andere instellingen krijgt. Ook hierbij is de privacy van deelnemers gewaarborgd. Iedere deelnemer krijgt voor het onderzoek een uniek nummer. Via het unieke nummer worden de gegevens gecombineerd. Het gaat hierbij om een geautomatiseerde uitwisseling, waarbij geen persoonsgegevens zoals naam en adres worden gebruikt. Het is dus niet bekend van wie de gegevens zijn. Er worden gegevens gebruikt van bevolkingsadministraties, de centra voor werk en inkomen (UWV WERKbedrijven), sociale diensten en salarisadministraties van veel bedrijven.

Toestemming
Deelnemers doen vrijwillig mee aan het onderzoek door de vragenlijst schriftelijk of via internet in te vullen. Met het insturen van de vragenlijst geven deelnemers aan dat zij toestemming verlenen voor het verwerken van de gegevens. Het is voor deelnemers (technisch) niet mogelijk zich achteraf uit het onderzoek terug te trekken, omdat de antwoorden gescheiden zijn van naam en adresgegevens. Daardoor is niet te achterhalen van wie de antwoorden afkomstig zijn.

Alle geregistreerde onderzoeksgegevens worden bewaard volgens wettelijke richtlijnen.

Planning GGD’en
Zie het overzicht van alle startmomenten bij GGD’en.

Bron: GGD