Dubbele discriminatie bij het Toeslagenschandaal

Discriminatie gebeurt soms op meerdere vlakken tegelijk. Bij het Toeslagenschandaal gebeurde dat op inkomen en tweede nationaliteit. Deze dubbele discriminatie is lastig te erkennen. Hoe komt dat?

In Nederland krijgen ouders kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst om kinderopvang voor hun kinderen te betalen. Tussen 2004 en 2019 verplichtte de Nederlandse Belastingsdienst tienduizenden ouders duizenden euro’s terug te betalen terwijl ze eigenlijk recht hadden op dit geld. Veel van de gedupeerde ouders raakten zelfs hun baan en huis kwijt wegens de oplopende schulden. Het kabinet Rutte-III moest in 2021 aftreden toen de feiten achter de toeslagenaffaire aan het licht kwamen. De Belastingsdienst had immers gebruik gemaakt van een voorspellend en zelflerend algoritme om mogelijke fraudeurs op te sporen.

Aangezien algoritmes worden getraind met data gemaakt door mensen, sluipen menselijke vooroordelen onvermijdelijk erin. Zo ging het algoritme van de Belastingsdienst ervan uit dat ouders met een laag inkomen een hoog risico op fraude hadden. Het gevolg hiervan was dat vooral alleenstaande ouders, vaak moeders met een laag inkomen, als fraudeurs werden bestempeld door het algoritme. Daarnaast ging het algoritme ervan uit dat vooral mensen met een tweede nationaliteit mogelijke fraudeurs waren. Door de grootschalige rassen- en etnische discriminatie op de arbeidsmarkt belanden veel mensen met een tweede nationaliteit en een migratieachtergrond in armoede. Hierdoor kwamen deze mensen al snel in het vizier van het algoritme van de Belastingsdienst.

Lees hier het volledige artikel.