Biologische klok maakt verschil van dag en nacht

Het is maandagochtend 7 uur en je wekker gaat af. Ben jij als ochtendmens dan allang wakker en sta je energiek en opgewekt op? Of ben je een avondmens en druk je liever nog een paar keer op de snooze knop? Hoe komt dat eigenlijk?

“Het verschil tussen ochtend- en avondmensen heeft te maken met onze biologische klok, de meesterklok in ons brein”, zo legt Andries Kalsbeek uit, onderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen. De aarde draait in 23 uur, 56 minuten en 4 seconden om zijn as. Vreemd genoeg loopt de klok in ons brein hiermee niet gelijk. Deze klok heeft bij de meeste mensen een omlooptijd van 24 uur en 12 minuten, maar dit kan oplopen tot wel 25 uur. Die omlooptijd wordt ook wel het circadiaanse ritme genoemd, afgeleid van het Latijnse ‘circa’ (‘rondom’) en ‘diem’ (‘dag’).

Kalsbeek: “Als je een circadiaans ritme hebt dat dichtbij de 24 uur ligt, ben je een ochtendmens. Ligt het daar verder vanaf, dan ben je een avondmens.” Dan ben je ’s avonds langer fit, waardoor je later naar bed gaat en ’s ochtends liefst ook later opstaat. Wat je circadiaanse ritme is, wordt bepaald door een flink aantal genen, waaronder de zogenaamde klokgenen. In deze klokgenen kunnen kleine variaties zitten, waardoor de omloopsnelheid van die klok niet bij iedereen gelijk is. In principe is dit geen groot probleem, zegt Kalsbeek. “Elke ochtend zorgt het licht ervoor dat onze klok weer gelijk wordt gezet met de klok van de aarde.” Een reset dus.

Lees hier het volledige artikel.