Afantasie: wanneer je geen mentale plaatjes kan zien

Wat als je helemaal geen beelden kunt oproepen bij het denken aan bijvoorbeeld een paradijselijk strand en je je zelfs het gezicht van een geliefde niet voor de geest kunt halen? Dan heb je waarschijnlijk afantasie, een aandoening waar pas de laatste jaren aandacht voor is.

Een nieuwe Amerikaanse studie biedt boeiende inzichten over de precieze kenmerken van afantasie.

Afantasie wordt in de eerste plaats gedefinieerd als het onvermogen tot mentale visualisatie, maar normaal kunnen afantasten zich ook geen andere zintuiglijke waarnemingen – geuren, texturen, smaken of geluiden – inbeelden of herinneren. Het fenomeen werd al voor het eerst beschreven in 1880, maar pas in de laatste vijf jaar wordt er systematisch onderzoek naar verricht. Volgens schattingen heeft 2 à 3% van de bevolking de aandoening. Afantasie kan genetisch bepaald zijn, wat betekent dat mensen er mee geboren worden, maar wordt soms ook veroorzaakt door een hersenletsel. Bepaalde wetenschappers geloven dat psychologische problemen, zoals angsten of depressie, eveneens aan de basis kunnen liggen.

Wel fantasie
Meestal hebben afantasten heel weinig last van de aandoening en dikwijls zijn ze er zich helemaal niet van bewust. Mensen met afantasie hebben, in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, geen gebrek aan fantasie. Zo had de Amerikaanse animator Glen Keane afantasie, maar dat hield hem niet tegen om onder meer het Disney-personage van Ariël, De Kleine Zeemeermin, vorm te geven. Wel maakt de aandoening het voor afantasten vaak extra zwaar om het overlijden van een dierbare te verwerken, omdat ze geen beelden kunnen koppelen aan hun herinneringen van die persoon.

Lees hier het volledige artikel.