De eigen bijdragen die gemeenten voor Wmo-voorzieningen vragen, leiden ertoe dat een kwart van de zorgvragers afhaakt. Burgers worden vooraf nauwelijks geïnformeerd over de hoogte van de eigen bijdrage, ook niet als deze omhoog gaat. Dit blijkt uit onderzoek van Ieder(in) en Binnenlands Bestuur.
Het onderzoek laat zien dat het al misgaat bij het aanvragen van zorg en voorzieningen. Gemeenten informeren hun burgers slecht over de eigen bijdragen. 60% van de zorgvragers zegt dat er zelfs bij de intake – het keukentafelgesprek – niet over de eigen bijdragen is gesproken. Slechts 7% heeft in dat gesprek echt een goede indicatie gekregen van de kosten. Als maanden later de rekening in de bus valt, voelen veel mensen zich overvallen door de hoogte van het bedrag.
Isolement
Een kwart van de zorggebruikers stopt vanwege de (hoge) eigen bijdrage. Gemeenten geven aan dat een op de vijf zorgbehoevenden hierdoor regelmatig afziet van zorg.
Illya Soffer, directeur van Ieder(in), vindt de uitkomsten schokkend. “Veel mensen kunnen het gewoonweg niet meer betalen en krijgen daardoor niet de zorg die ze nodig hebben. Hun problemen verergeren en ze raken in een isolement. Mensen met een beperking zitten zonder begeleiding of dagbesteding gedeprimeerd thuis en voelen zich buitengesloten. Anderen zijn volledig onthand omdat een woningaanpassing niet doorgaat of komen de deur niet meer uit omdat het speciaal vervoer te duur is.”
Daarnaast is er ook nog een psychologisch effect: “Veel mensen ervaren de hoge eigen bijdragen ook als een boete voor ziek-zijn.”
Gemeenten
Gemeenten hebben allerlei instrumenten om de eigen bijdragen te verlagen. Toch wordt hier maar beperkt gebruik van gemaakt. Uit het onderzoek blijkt dat 40% van de gemeenten altijd de maximale eigen bijdrage vraagt. De overige gemeenten treffen vooral maatregelen voor de allerlaagste inkomens: mensen op bijstandsniveau of iets daarboven.
Soffer: “Mensen met een inkomen boven het minimum vallen buiten alle compensatieregelingen. Ze moeten steeds het volle pond betalen. We horen steeds vaker dat mensen met een modaal inkomen hierdoor in de problemen komen en afzien van zorg.”
Oproep
Soffer roept daarom de gemeenten op om gericht te kijken naar de financiële draagkracht van individuele mensen die zorg aanvragen en daar de eigen bijdrage op af te stemmen. Ook in hun eigen belang. “Als mensen noodzakelijke zorg niet meer kunnen betalen, gaat het mis. Hun problemen verergeren en op den duur komen ze in veel duurdere voorzieningen terecht.”
Opzet onderzoek
Ieder(in) ondervroeg via het eigen panel mensen met een beperking en chronisch zieken over de eigen bijdragen die ze aan hun gemeente moeten betalen. Ruim 600 mensen deden mee. De uitvraag is ook uitgezet bij de leden van Per Saldo. Binnenlands Bestuur ondervroeg ruim 70 gemeenten over hun beleid rond eigen bijdragen.
Het tv-programma Nieuwsuur besteedde gisteravond uitgebreid aandacht aan het onderzoek en vroeg ook Illya Soffer om commentaar.
Hier kunt u het onderzoek van Ieder(in) downloaden.
Zie ook de website van Binnenlands Bestuur
Bron: Ieder(in)